ZASADY REFUNDACJI PRZEDMIOTÓW ORTOPEDYCZNYCH
I ŚRODKÓW POMOCNICZYCH NA ZASADACH USTALONYCH PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA

W ramach ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje refundacja wyrobów medycznych. Są to np. wózki inwalidzkie, różnego rodzaju protezy, ortezy ortopedyczne, materace przeciwodleżynowe, laski i kule, a także pieluchomajtki, cewniki czy sprzęt stomijny.

Wyroby medyczne są refundowane w różnej wysokości, jednorazowo na określony czas. Wysokość refundacji oraz okres użytkowania określają przepisy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w  sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (tj. Dz.U. z 2023 poz. 823).

Od 1 stycznia 2020 r. uległy zmianie zasady wystawiania, weryfikacji i realizacji zleceń na wyroby medyczne. Jest to ułatwienie dla pacjentów, a w szczególności osób z niepełnosprawnościami i osób starszych oraz ich opiekunów.

W przypadku, gdy np.: lekarz specjalista, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta lub felczer, czyli tzw. osoba uprawniona, zdiagnozuje u Państwa lub Państwa bliskich konieczność korzystania z określonego wyrobu medycznego, w tym również wyrobów o miesięcznym okresie użytkowania wystawia na nazwisko pacjenta "Zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne” –  tzw. załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zlecenia na wyroby medyczne oraz zlecenia naprawy wyrobu medycznego (Dz. U. z 2023 poz. 1127). W zależności od rodzaju wyrobu medycznego osoba uprawniona może wypisać zlecenie raz na określony w przepisach okres użytkowania. Zlecenia na wyroby medyczne (z wyłączeniem wyrobów comiesięcznych) ważne są przez 12 miesięcy od dnia wypisania i w tym czasie powinny być zrealizowane. Zlecenia na wyroby medyczne przysługujące comiesięcznie (w tym ich kontynuacja) mogą być wypisane maksymalnie na 12 miesięcy (gdy wypisywane są przy pomocy systemów informatycznych) lub maksymalnie na 6 miesięcy (w przypadku awarii systemu informatycznego gdy wypisywane są np. ręcznie poza systemem informatycznym). Zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne przysługujące comiesięcznie, w tym ich kontynuacja, wystawione na więcej niż jeden miesiąc kalendarzowy, mogą być realizowane częściami obejmującymi okresy nie krótsze niż 1 miesiąc i nie dłuższe niż 6 miesięcy. Zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne przysługujące comiesięcznie, w tym ich kontynuacja są realizowane wyłącznie w miesiącach, na które zostały wystawione, z wyłączeniem miesięcy, które upłynęły.

Dla każdego rodzaju wyrobu medycznego oznaczonego odrębnym oznaczeniem: litera i liczba porządkowa zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 marca 2023 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (tj. Dz.U. z 2023 poz. 823) musi być wystawione odrębne zlecenie.
Wykaz osób uprawnionych do wypisywania zleceń w zależności od rodzaju wyrobu medycznego znajduje się we wspomnianym wyżej Rozporządzeniu Ministra Zdrowia.

Od 01.01.2020 r. zmianie uległ sposób potwierdzania i weryfikacji zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne.
Uprawnienia pacjentów do refundacji wyrobów medycznych są weryfikowane i potwierdzane za pośrednictwem serwisów internetowych i usług informatycznych na etapie wypisywania zaopatrzenia przez osobę uprawnioną (np. lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta).
Tylko w przypadku braku dostępu do serwisów internetowych i usług informatycznych, czyli wtedy gdy lekarz wypisze zlecenie poza systemem informatycznym, weryfikacja zlecenia i potwierdzanie prawa do świadczenia ma miejsce w dowolnie wybranym przez pacjenta Oddziale Wojewódzkim NFZ na terenie całej Polski.
Nie ma zatem konieczności potwierdzania zleceń na wyroby medyczne do refundacji w odpowiednim do miejsca zamieszkania Oddziale Wojewódzkim NFZ, co znacznie ułatwia i skraca pacjentowi realizację świadczenia.

Zlecenie na wyroby medyczne przysługujące comiesięcznie może być wypisane na okres nie dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy (zlecenie wystawione i zweryfikowane w systemie informatycznym w trakcie wypisania) lub 6 kolejnych miesięcy (gdy zlecenie jest wypisane poza systemem informatycznym i potwierdzone do refundacji przez pracownika NFZ). W takim przypadku gdy zlecenie jest na kilka miesięcy Istnieje możliwość częściowej realizacji zleceń na miesięczne wyroby na okres nie krótszy niż 1 miesiąc i nie dłuższy niż 6 miesięcy. Realizacja częściowa może odbywać się wyłącznie w jednym miejscu udzielania świadczeń (za wyjątkiem e-zleceń), czyli rozpoczęcie realizacji częściowej u dowolnie wybranego świadczeniodawcy oznacza, że kolejne częściowe realizacje tego zlecenia będą musiały odbywać się u tego samego świadczeniodawcy. W przypadku e-zleceń jest możliwa częściowa realizacja u różnych świadczeniodawców. Zlecenia na wyroby comiesięczne mogą być zrealizowane wyłącznie w miesiącach, których dotyczą bez możliwości realizacji za miesiące, które upłynęły.

Mając zweryfikowane i potwierdzone do refundacji zlecenie, możecie Państwo zgłosić się do wybranej placówki na terenie całego kraju, która podpisała umowę z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – zaopatrzenie w wyroby medyczne. Nie obowiązuje w tym wypadku rejonizacja.

Po zakup wyrobów medycznych pacjent zgłasza się osobiście. Jeśli nie jest w stanie sam udać się do punktu z zaopatrzeniem, może mu w tym pomóc inna osoba. Na etapie odbioru zaopatrzenia warto zwrócić uwagę czy wpisane w części IV.A. zlecenia dane dot. wydawanego wyrobu medycznego (producent, model, nazwa handlowa i kod UDI) są zgodne ze zleceniem oraz opisem na opakowaniu i dokumencie sprzedaży dotyczącym wybranego wyrobu medycznego.

Realizacja e-zlecenia w sklepie medycznym lub aptece odbywa się po przekazaniu przez pacjenta:
- kodu dostępu oraz numeru PESEL lub
- identyfikatora zlecenia i kodu dostępu lub
- identyfikatora zlecenia i numeru PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL daty urodzenia.

Pacjentowi przysługuje prawo wyboru rodzaju i typu zaopatrzenia zgodnie z oznaczeniem (litera i liczba porządkowa określona w załączniku do ww. Rozporządzenia Ministra Zdrowia) zleconym przez osobę uprawnioną, spośród zróżnicowanej oferty różnych producentów. Produkty o tych samych funkcjach mogą różnić się ceną i jakością. NFZ finansuje wyroby medyczne do wysokości limitu refundacji określonego w przepisach Ministerstwa Zdrowia. Jeśli cena wybranego przez Państwa wyrobu jest wyższa niż cena określona limitem, Oddział Wojewódzki NFZ pokrywa koszt wyrobu do wysokości limitu refundacji, a różnicę pomiędzy ceną brutto i  kwotą refundacji dopłaca pacjent.